Deeltijdse arbeid

Wat houdt deeltijds werken in?

Is de arbeidsduur korter dan de normale arbeidsduur in de onderneming, dan gaat het over een deeltijdse werknemer.

Opgelet! Verwar een deeltijdse werknemer niet met een uitzendkracht of een extra.

Voorbeeld: De normale arbeidsduur in de onderneming bedraagt 38 uur per week. De werknemer die 37 uur per week werkt, is een deeltijdse werknemer.

Hoeveel mag mijn deeltijdse werknemer werken?

Minima per dag

Elke arbeidsperiode moet minstens 3 uur bedragen. In de horecasector is dit naar 2 uur herleid, op voorwaarde dat je dit op gemotiveerde wijze meldt aan het Paritair Comité 302.

Deze melding moet je doen op basis van het document ‘Melding afwijking minimale arbeidsduur’ dat je terugvindt op de website van Horeca Vlaanderen.

Minima per week

De minimale wekelijkse arbeidsduur moet 1/3 van de wekelijkse arbeidsduur van een voltijdse werknemer bedragen. In de horecasector is dit herleid naar minstens 10 uur op voorwaarde dat je dit op gemotiveerde wijze meldt aan het Paritair Comité 302.

Deze melding moet je doen op basis van het document ‘Melding afwijking minimale arbeidsduur’ dat je terugvindt op de website van Horeca Vlaanderen.

De 10-uren regel is niet van toepassing op werknemers die “in vaste blokken” werken, onder volgende 5 voorwaarden:

  • de arbeidsovereenkomst voorziet in dagprestaties van minstens 4 uur;
  • er wordt gewerkt volgens een vast uurrooster dat opgenomen is in de arbeidsovereenkomst en het arbeidsreglement;
  • de arbeidsovereenkomst bepaalt dat bijkomende prestaties uitgesloten zijn, behalve wanneer zij rechtstreeks voorafgaan aan of volgen op de arbeidsovereenkomst vermelde werktijden;
  • de arbeidsovereenkomst bepaalt dat voor prestaties die verricht worden buiten de contractuele werktijden, een toeslag betaald wordt van ten minste 50 %;
  • een kopie van de arbeidsovereenkomst wordt naar de Inspectie van de Sociale Wetten gestuurd. 

Belangrijk voor jouw werknemer: Werkt jouw werknemer wekelijks minder dan 13 uur, vertel hem dan dat hij geen recht heeft op een werkloosheidsuitkering.

Maxima per week

Deeltijdse werknemers mogen maximum 50 uur per week werken.

Welk deeltijdse uurroosters bestaan er?

Er is een vaste of variabele wekelijkse arbeidsduur.

Variabele wekelijkse arbeidsduur

Bij de variabele wekelijkse arbeidsduur is er een variabel uurrooster. Arbeidsdagen en arbeidsuren liggen op voorhand niet vast en variëren. Ook het wekelijkse aantal uren ligt niet vast.

Vaste wekelijkse arbeidsduur

Bij de vaste wekelijkse arbeidsduur is er een onderscheid tussen vaste en variabele uurroosters.

  • Bij een vast uurrooster zijn de arbeidsdagen en uren vooraf vastgelegd en steeds hetzelfde. Ook het wekelijkse aantal uren ligt vast.
  • Bij een variabel uurrooster liggen de arbeidsdagen en uren niet op voorhand vast. Het wekelijkse aantal uren ligt wél vast.

Hoe weet mijn deeltijdse werknemer in welk uurrooster hij moet werken?

Vaste uurroosters neem je op in de individuele arbeidsovereenkomst.

Bij variabele uurroosters neem je de arbeidsduur op in de individuele arbeidsovereenkomst. Het uurrooster zelf maak je 3 werkdagen op voorhand bekend aan de werknemer. Voor nachtprestaties geldt een termijn van 5 werkdagen. Uithangen van de uurroosters is niet meer nodig. Een schriftelijke melding met datum op een betrouwbare, geschikte en toegankelijke manier is voldoende. De manier waarop je dit doet, zet je in je arbeidsreglement.

Die schriftelijke, betrouwbare en toegankelijke manier van bekendmaking kan erg uiteenlopend zijn:

  • E-mail
  • Sms
  • Intranet
  • WhatsApp groep
  • Facebookgroep
  • Andere

Het uurrooster maak je 3 werkdagen op voorhand bekend aan de werknemer.

De schriftelijke bekendmaking moet je 1 jaar bijhouden vanaf het moment van bekendmaking.

Wat moet ik doen bij afwijkingen op een deeltijds uurrooster?

Stel je deeltijdse werknemers tewerk, dan moet je een afwijkingsdocument bijhouden waarin je alle afwijkingen op het uurrooster noteert.

Alle uren die de deeltijdse werknemer buiten het vaste of variabele uurrooster werkt, noteer je in dit document.

Opgelet! Je noteert niet alleen de uren die je deeltijdse werknemer méér werkte. Ook de uren die hij/zij minder werkte moet je noteren.

 

In het document afwijkingen uurrrooster neem je de volgende zaken op:

  • identiteit van de werknemer
  • datum
  • begin- en eindduur van de prestaties
  • begin- en eindduur van de rustpauzes
  • handtekening werknemer
  • handtekening
  • inschrijvingsnummer personeelsregisters werkgever

Beschik je over een (elektronisch) systeem voor tijdsregistratie (bv. een prikklok), dan moet je geen afwijkingsdocument bijhouden. Jouw systeem van tijdregistratie moet wel het begin- en einduur van de prestaties en rustpauzes bijhouden. Dit register bewaar je 5 jaar.

Opgelet! Hou je deze afwijkingen niet bij, dan is er een vermoeden van voltijdse prestaties en volgt op basis van het Sociaal Strafwetboek een sanctie van niveau 3 al dan niet in combinatie met strafrechtelijke of administratieve boetes.

Kan ik een deeltijdse werknemer tijdelijk meer uren geven?

Ja, dit doe je door een bijlage aan de arbeidsovereenkomst toe te voegen.

Opgelet! Lees zeker het antwoord op de volgende vraag.

Kan mijn deeltijdse werkkracht overuren doen?

Ja, maar je dient een opsplitsing te maken tussen deeltijdse werknemers met een vast wekelijks aantal uren of deeltijdse werknemers met een variabel wekelijks aantal uren. Voor eerstgenoemde betaal je vanaf het 13e overuur per maand een toeslag van 50% (gewone arbeidsdag) of 100% (zon- en feestdagen). Voor laatstgenoemde betaal je vanaf 3u14 min per week, 42 uren per trimester of 168 uren per jaar een overloontoeslag. De bijkomende uren die vrijgesteld zijn van een overloontoeslag noemt men kredieturen. Om een piek op te vangen is het dus voordelig om de deeltijdse werkkracht met een vast aantal wekelijkse uren in te schakelen voor 12 overuren.

Lees meer in de fiche: “Bijkomende uren bij deeltijdse werknemers”

Welke documenten moet ik in orde brengen?

Voor iedere deeltijdse werknemer maak je een afzonderlijk schriftelijke arbeidsovereenkomst op en onderteken je dit voor aanvang van de deeltijdse prestaties. Indien er geen schriftelijke arbeidsovereenkomst is, dan ziet men de werknemer als een voltijdse werknemer.

Daarnaast mag je ook je arbeidsreglement niet vergeten.

Voor deeltijdse werknemers met een variabel uurrooster vermeldt het arbeidsreglement:

  • het dagelijks tijdvak waarbinnen deeltijds werk mogelijk is;
  • de dagen van de week waarop deeltijds werk mogelijk is;
  • de minimale en maximale dagelijkse arbeidsduur per dag (of per week bij een variabele arbeidsregeling);
  • de manier waarop de deeltijdse werknemer wordt ingelicht over het uurrooster.

Voor deeltijdse werknemers met een vast uurrooster hoef je niets te vermelden in het arbeidsreglement, tenzij het gaat om een vast uurrooster dat zich niet volledig situeert binnen het voltijdse uurrooster dat in het arbeidsreglement is opgenomen.

Voorbeeld: jouw voltijdse werknemers werken van maandag tot en met vrijdag van 8u-12u en 13u-17u.

Als je deeltijdse werknemer niet enkel van maandag tot en met vrijdag van 8u-12u en 13u-17u werkt, maar ook op zaterdag van 8u-12u, dan zal dit vast deeltijds uurrooster in het arbeidsreglement moeten worden vermeld.

Op de plaats waar je werknemers het arbeidsreglement kunnen raadplegen, bewaar je ook een afschrift van de deeltijdse arbeidsovereenkomst(en). Idem dito voor de variabele deeltijdse uurroosters zolang het uurrooster van kracht is. Dit is belangrijk om controle mogelijk te maken. 

Moet ik voorrang geven aan mijn deeltijdse werkkracht bij het invullen van een vacature?

Ja, je moet een deeltijdse werknemer voorrang geven als het om dezelfde functie gaat en hij de vereiste kwalificaties heeft.

Hoeveel verdient mijn deeltijdse werknemer?

Het loon van een deeltijdse werknemer moet in verhouding staan tot het loon van een voltijdse werknemer die een gelijkaardige functie uitoefent.

Ga naar de volgende fiche: "Speciale regelingen rond arbeidstijd"