Met minder buitenlandse toeristen en een zoektocht naar open ruimte en natuur, zag de zomer van 2020 er voor de horeca anders uit. Op basis van cijfers over de omzet in de horeca en het aantal toeristische overnachtingen, lees je hier waar de (dag)toerist de afgelopen zomer in België naartoe ging. 

Tijdens de coronazomer van 2020 kende het toerisme en de horeca een heropleving na de lockdown van het voorjaar. De binnenlandse toerist nam deels de plaats in van de (minder aanwezige) buitenlandse toerist. Samen met het nog steeds aanwezige coronavirus zorgde dit voor veranderende reis- en verplaatsingspatronen. Die veranderende patronen zijn ook heel erg merkbaar in de Statbel omzetcijfers van de horeca en het aantal toeristische overnachtingen. Vergelijk je de omzet van de horecasector in het derde kwartaal van 2020 met die van 2019, dan krijg je onderstaande kaart waarop je de winnaars van deze coronazomer in het blauw terugvindt. 

De lokroep van Matteo Simoni
Vooral de arrondissementen waartoe de Ardennen behoren, kleuren blauw. Virton kroont zich tot de winnaar van de zomer. In dat arrondissement gaat de omzet met liefst de helft omhoog in vergelijking met de zomer van 2019 (+52%). Op plaatsen twee en drie vinden we de eveneens Luxemburgse arrondissementen Marche-en-Famenne (+36%) en Neufchâteau (+25%). Het is overduidelijk dat de natuur en ruimte van de Ardennen velen konden bekoren deze zomer. De streek heeft als toeristische regio ook het voordeel dat het logiesaanbod divers is. Daarnaast is het toerisme in de Ardennen al sowieso voor een belangrijk deel gericht op het binnenlands toerisme. Ook Nederlanders vinden makkelijk hun weg naar de omgeving. In 2019 waren bijna negen op de tien overnachtingen in de provincie Luxemburg op naam van Belgen of Nederlanders. De Ardennen profiteren dus van de populariteit van vakanties dichtbij huis tijdens de afgelopen zomer.   

In Vlaanderen valt de Westkust (arrondissement Veurne) op. De omzet stijgt er op jaarbasis met liefst 12 procent. De andere kustarrondissementen Oostende (-4%) en Brugge (-9%) zien hun omzet wel dalen. Het blijft gissen wat de omzetevolutie van de Oostkust zelf is want de invloed van de kunststad Brugge is groot binnen dat arrondissement. Speciale vermelding is er ook voor de provincie Limburg, de meest bosrijke provincie van Vlaanderen. De natuur en ruimte, samen met een geslaagde publiciteitscampagne met Matteo Simoni hebben toeristen naar Limburg gelokt. Volgens Toerisme Limburg zorgde de campagne voor een vervijfvoudiging van het aantal bezoeken naar hun website. In juli ligt het aantal toeristische overnachtingen in Limburg als enige Vlaamse provincie zelfs hoger dan in juli 2019. 

Grote steden missen buitenlandse toerist
Met een omzetverlies van 14 procent voor de Belgische horecasector zijn er echter een pak meer verliezers dan winnaars, te beginnen met Brussel. Een omzetverlies van ongeveer 35 procent zet Brussel op de laatste plaats van alle arrondissementen. De horeca in Brussel is sterk afhankelijk van de buitenlandse zaken- en vrijetijdstoerist. Onder normale omstandigheden zijn buitenlandse toeristen goed voor bijna vier op de vijf overnachtingen in onze hoofdstad. Die leegte wordt deze zomer onvoldoende opgevuld door de inwoners of toeristen van dichtbij. Cruciaal voor de heropleving van het toerisme in Brussel is de werking van Brussels Airport. Zolang er overal in de wereld reisbeperkingen gelden, mag de Brusselse horeca weinig hoop koesteren. Brussel staat overigens niet alleen met de hoop op toenemend vliegverkeer. Ook het arrondissement Halle-Vilvoorde, dat de op twee na sterkste omzetdaling noteert, voelt de verminderde activiteit van de luchthaven. Het omzetcijfer van de accommodaties daalt sterk in dat arrondissement.  

Brussel is niet de enige grootstad die het moeilijk heeft want ook de arrondissementen Antwerpen (-26%) en Gent (-17%) delen in de klappen. Zij missen de buitenlandse (kunststeden)toerist, en kunnen evenmin de natuur en ruimte bieden waar de binnenlandse toerist naar op zoek is. Toch is er voor Antwerpen net wat meer aan de hand. We herinneren ons augustus als de maand waarin de coronamaatregelen in Antwerpen strenger waren dan in de rest van het land. Dat nieuws is ook door buitenlandse media gretig opgepikt. Gevolg is dat in die maand het aantal toeristische overnachtingen in Antwerpen keldert. Dit verklaart meer dan waarschijnlijk het verschil tussen Antwerpen en Gent.