Nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen horeca en het onderwijs

15/03/2018

12 maart was een belangrijke en symbolische dag voor de horecasector en het horecaonderwijs. Maar liefst 30 Vlaamse hotel- en grootkeukenscholen zakten af naar Flanders Expo om hun krabbel te zetten onder de nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen de sector en het onderwijs. Het biedt een kader om de uitdagingen waar horeca en -onderwijs voor staan, doelgericht aan te pakken. Het verhogen van de instroom in de horecaopleidingen is de eerste prioriteit.

De economie herleeft en daar surft de horeca zachtjes op mee. Maar het structureel personeelstekort hangt als een donderwolk boven deze positieve evolutie. De roep om gekwalificeerd horecapersoneel klinkt luider dan ooit en als er niets gebeurt, komen onze geliefde Vlaamse eetcultuur en gastvrije traditie in het gedrang. Om de horeca op de kaart houden, is er actie nodig op verschillende fronten en in het bijzonder het onderwijsdomein.

Inzetten op het vinden en houden van gekwalificeerd personeel
De horecasector staat op een interessant kruispunt. De weerslag van de aanslagen is verwerkt, de witte kassa is een feit, na enkele moeilijke jaren trekt de economie weer aan en de werkgelegenheid in de sector blijft toenemen. Maar bij deze positieve signalen hoort een grote “maar”. Geschikt en voldoende personeel vinden én houden, wordt alsmaar moeilijker. Kok, kelner, barman, maître … ze staan allemaal op de lijst van knelpuntberoepen. Horeca Vorming wil deze problematiek gericht aanpakken via complementaire initiatieven en in overleg met veel partners. De sectororganisatie zet o.a. in op het toeleiden van werkzoekenden via professionele opleidingen en coaching, op het professionaliseren van het personeelsbeleid in de horeca, het aanbieden van opleidingsmogelijkheden voor wie in de sector werkt, de uitrol van duaal leren in de horeca, enz. En op de samenwerking met het horecaonderwijs, want daar wordt de toekomstige generatie geprikkeld voor en voorbereid op de job.

De horeca, een (vergeten?) vak apart
Maar kiezen jongeren (en hun ouders) nog wel voor horeca-opleidingen? De inschrijvingen aan onze Vlaamse hotelscholen zijn sinds 2011 met 20% gedaald. Pieter Tratsaert, directeur Horeca Vorming legt uit: “Dat heeft ongetwijfeld te maken met het negatief imago rond (werken in) de horeca. Het gaat te vaak over lage lonen en harde uren in de sector, maar we horen zelden dat het sociale beroepen zijn, dichtbij huis en met een grote werkzekerheid, of dat werk en gezin wel gecombineerd kunnen worden. Eigenlijk is er best veel onwetendheid over welke horecajobs er allemaal zijn en wat die inhouden. De klassieke indeling Ho-Re-Ca dekt ook de lading niet meer. Trendy brunchzaken, pop up bars, wijnbars, nightlife, cateringzaken, … het is allemaal horeca. Grenzen vervagen en unieke, karaktervolle concepten zijn aan het boomen. Tot slot is er de misperceptie dat iedereen in de horeca aan de slag kan, ook zonder opleiding. De sector staat open voor iedereen, maar vooropleiding en diploma zijn wel degelijk sterk gewenst, met uitzondering van de instapberoepen. Daar verandert ook de afschaffing van de vestigingswet niets aan.”
Willen we het tij keren dan is het de hoogste tijd dat er op beleidsniveau werk wordt gemaakt van een actieplan vergelijkbaar met dat van de STEM-opleidingen.
“STEM (Science, technology, engineering en mathematic) kreeg de laatste tijd veel, en terechte, beleidsmatige aandacht, maar waar is de aandacht voor onze traditionele ambachten, voor het vakmanschap? Iedereen die de horeca en het vakmanschap een warm hart toe draagt moet zich verenigen om het tij te keren. De sector en de scholen, netten en koepels, ervaren horecamensen… maar ook branche overstijgend bekijken we graag samenwerkingsmogelijkheden met bv. de bakkers en de slagers. Anders is er morgen misschien geen slager, bakker of restaurant meer om de hoek.”

Het Onderwijsconvenant Horeca

Willen we inzetten op bewuste studiekeuze, een vlotte overgang naar de arbeidsmarkt, geschoold personeel, dan is een structurele samenwerking met het onderwijs een evidentie. De voltijdse hotel- en grootkeukenscholen, over alle netten heen, werken al ruim 20 jaar nauw samen met Horeca Vorming. In het kader van het Onderwijsconvenant Horeca investeert de sector (Horeca Vorming) jaarlijks 240.000 euro in het voltijds secundair onderwijs. Deze middelen worden aangewend voor nascholingen voor leerkrachten, voor de ontwikkeling van hand- en werkboeken en innovatieve projecten rond stages, voedselveiligheid enz.

Anno 2018 wordt deze samenwerking over een andere boeg gegooid. Het nieuw convenant creëert een duidelijk kader om de belangrijkste uitdagingen planmatig te benaderen.

De speerpunten zijn:

  1. verhogen van de instroom in de opleidingen
  2. verhogen van de uitstroom naar de sector
  3. versterken van de basiscompetenties
  4. aanleren van competenties van de toekomst.

Vervolgens is het convenant gestoeld op een tweejaarlijks inhoudelijk actieplan met duidelijke doelstellingen en een gezamenlijke toekomstvisie. Nauwer en structureler overleg met de scholen wordt mogelijk. En het convenant creëert ruimte om andere belanghebbenden te betrekken. Dat is essentieel want alle input, expertise en creativiteit zullen welkom zijn.

Het nieuw Onderwijsconvenant Horeca werd, na een voortraject waar zowel mensen uit de sector als de school bij betrokken werden, op 12 maart 2018 officieel voorgesteld en ondertekend. Meteen het startschot van een veelbelovende samenwerking.

Hier zie je een filmpje waarin sector, onderwijsveld en overheid hun verwachtingen en beloftes uitspreken.